શીતલ ગામના સૌથી કડક સંસ્કારી પિતાના ઘરમાં જન્મી હતી, પણ એની આંખોમાં સપનાનું આકાશ હતું. એ જાણતી હતી કે એ પંખી છે, જે કોઈ પણ હદ પાર કરી શકે છે. પણ આજે, આ પંચાયતના મંડપ હેઠળ, એ પંખીને કેદ કરવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો હતો.
“કાકા, હું સાચું કહું છું, મારો અરવિંદ સાથે કોઈ સંબંધ નથી.” શીતલની અવાજમાં આત્મવિશ્વાસ હતો, પણ એ ગામના આક્રોશ સામે નાનો લાગતો હતો.
સરપંચ ગંગારામએ ગુસ્સાથી આંખો ચમકાવી. “તો પછી મંગલે તને એની સાથે કેમ જોઈ?”
“કાકા, રાત્રે મોડું થઈ ગયું હતું. કોલેજની બસ મોડે આવી. અંધકાર હતો. માર્ગ સ્પષ્ટ નહોતો. અરવિંદ માત્ર સાથે આવતો હતો, બસ એટલું જ.” શીતલ એ પિતાને જોયું, જે નીચે નજર ગડાવીને બેઠા હતા.
પંચાયતની સભામાં સીસાટો પડ્યો. “છોકરીઓને મર્યાદા રાખવી જ પડે!” કોઈએ કહ્યું.
“જો શીતલ ખોટી છે, તો અરવિંદ કેમ નિર્દોષ? એને કેમ નહીં બોલાવ્યો?” પાછળથી એક અવાજ ઉઠ્યો.
ગંગારામ બરડી ઉઠ્યા. “અરવિંદ છોકરો છે! છોકરીઓ માટે નિયમ અલગ હોય! એ મર્યાદા તોડી તો ખોટું.”
અચાનક, શીતલ ઊભી થઈ. “મારી કોઈ ભૂલ નથી! તમે લોકો આજે મારી નિર્દોષતાને નહીં, પણ મારી અસ્તિત્વને ચુકવી રહ્યા છો. અને કાકા, જો તમે લક્ષ્મી કાકી જેવી મજબૂરી મારી પર લાદવાનો પ્રયાસ કરશો, તો ભૂલી જજો! હું પણ તમારી સાથે સમાપ્ત નહીં થાઉં. કેમ કે આજે અહીં આવતા પહેલાં હું એસ.પી. સાહેબ સાથે વાત કરી ચૂકી છું.”
આ સાંભળીને ગામ ભરમાં સન્નાટો છવાઈ ગયો. કોઈએ એવું ન સાંભળ્યું હતું કે કોઈ છોકરી પંચાયત સામે આ રીતે ઊભી રહી હોય.
“સમય બદલાઈ ગયો છે, કાકા,” શીતલ ની અવાજમાં એક ધગધગાટ હતો. “હવે અમારું ન્યાય કોઈ ની મિલકત નહીં. હવે હું એક સ્વતંત્ર પંખી છું. હું ઉડીને જ રહીશ. અને આ સામાજિક શૃંખલાઓ તોડીને જ ઉડીશ.”