રિક્ષાવાળાએ વૃદ્ધ માણસને પોતાની રીક્ષામાં બેસાડ્યા, તે ઉતર્યા પછી કોણ હતા તે પૂછ્યું તો પાછળ બેઠેલા ભાઈ…

આકાશમાં વાદળ ચડી આવ્યા હતા જ્યારે વિરાજ પોતાના ઘરની બહાર નીકળ્યો. બીજો કોઈ સામાન્ય દિવસ હોત તો આ વાદળોને જોઈને તેને આનંદ થયો હોત, પરંતુ આજે તેના મન પર અણગમતી ઘટનાઓની હારમાળા બંધાઈ રહી હતી. સૌ પ્રથમ તો સવારથી જ તેનું અલાર્મ વાગ્યું ન હતું, અને હવે જ્યારે તે ઓફિસ જવા નીકળ્યો ત્યારે કારમાં પંચર! કપાળ પર હાથ મારીને તે વિચારવા લાગ્યો કે આ દિવસ તેની વિરુદ્ધ જ છે.

તેના શહેરની એક ટોચ કંમ્પનીમાં ડિરેક્ટર અને ઉચ્ચ અધિકારીઓ સાથે અગિયાર વાગ્યે મહત્વની મીટિંગ હતી. મુખ્ય મેનેજર તરીકે વિરાજની જવાબદારી હતી કે આ મીટિંગને સફળતાપૂર્વક પાર પાડે.

રહીરહીને મન પર એક જ તણાવ હતો – સમય. ઘડિયાળે જાણે વ્યંગમાં તેની સામે જોઈને કહ્યું, “વિરાજ ત્રિવેદી, તમે મોડા પડી રહ્યા છો.” ગેટ પર જઈને તેણે ઓનલાઈન કેબ બોલાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પરંતુ અચાનક જ તેણે સામેથી આવતી એક ઓટોરિક્ષા જોઈ અને એક ક્ષણનો વિચાર કર્યા બાદ હાથ ઊંચો કર્યો.

“આવો મહાન પોસ્ટ ધરાવનાર, મહિનાના 5 લાખ રૂપિયા કમાનાર મુખ્ય મેનેજર, ઓટોમાં?” પોતાની અંદર એક અવાજ આવ્યો. પરંતુ વિરાજ પાસે વિકલ્પ નહોતો. ડિરેક્ટર દિલ્હીથી આવેલા હતા અને આ મીટિંગ કંપની માટે ટર્નિંગ પોઈન્ટ સાબિત થઈ શકે એમ હતી.

તેણે ઓટોમાં બેસતાં અચકાટ સાથે એડ્રેસ કહ્યું. ઓટોવાળાએ હલકેથી માથું હલાવ્યું અને ગાડી દોડાવી દીધી.

માંડ અડધો કિલોમીટર આગળ વધ્યા ત્યાં જ ઓટોચાલકે અચાનક બ્રેક મારી.

“શું થયું?” વિરાજે ચિડિયા અવાજે પૂછ્યું.

“સાહેબ, ક્ષમા કરશો પણ મારે પેલી સોસાયટીના ગેટ પર ઊભેલા ભાઈને લઈ જવા છે. તે અમુક અંતર સુધી જ જવાના છે.” ઓટોચાલક નરેશે નમ્રતાથી કહ્યું.

વિરાજની આંખોમાં ગુસ્સો અને નિરાશા એક સાથે ભળી ગયા. “ના, આ શક્ય નથી. મને પહેલેથી જ મોડું થઈ રહ્યું છે. વળી હું આખી ઓટોનું ભાડું ચૂકવવાનો છું, તો પછી બીજા સાથે સીટ શા માટે શેર કરું?”

પરંતુ નરેશનો અવાજ એવો દૃઢ હતો કે વિરાજ સ્તબ્ધ થઈ ગયો.

“સર, મારે તેમને ફક્ત શહેરની સેન્ટ્રલ લાઈબ્રેરી સુધી મૂકવાના છે, જે તમારા રસ્તામાં જ આવે છે. અને હજુ પણ તમને આ માન્ય ન હોય, તો તમે બીજી ઓટો લઈ શકો છો. હું તમારી પાસેથી પૈસા નહિ લઉં.”

નરેશના આ શબ્દોમાં એવી મક્કમતા હતી કે વિરાજ ચૂપ થઈ ગયો.

થોડા સમય પછી વિરાજે જોયું કે નરેશ એક સફેદ વાળવાળા, લગભગ સિત્તેર વર્ષના વયોવૃદ્ધ વ્યક્તિ સાથે આવ્યો. નરેશે તેમને અત્યંત આદર સાથે ઓટોમાં બેસાડ્યા.

ક્ષણભર વિરાજના મનમાં આવ્યું કે પોતાની તરફ બેસાડે પરંતુ એમને કેવી રીતે કહેવું? કોણ જાણે કેવા માણસ હોય? એમની સાથે વાત કરવી પડશે. એટલે તેણે તે વિચારને અલગ કરી દીધો.

લાઈબ્રેરી આવતાં જ નરેશે તે વૃદ્ધ વ્યક્તિને ઉતારી લીધા. વિરાજને નરેશના વર્તનમાં એવો આદર અને સન્માન દેખાયું કે તેણે પૂછ્યું, “ભાઈ, આ મહાશય કોણ છે? તમે તેમના પ્રત્યે આટલો આદર કેમ બતાવો છો?”

નરેશના ચહેરા પર એક અદભુત ચમક આવી. “સાહેબ, એ શહેરની વિખ્યાત વિદ્યા કૉલેજના ભૂતપૂર્વ આચાર્ય ડૉ. પરીખ છે. એમના મારા પર અતિ મોટા ઉપકાર છે. હું અર્થશાસ્ત્રમાં ખુબ નબળો હતો. ઘરે આર્થિક સ્થિતિ બહુ સારી નહોતી એટલે ફી ભરવાનું પણ મુશ્કેલ હતું.”