કમળાબેન ચૂપચાપ તેમની નજીક ગયા. તેમણે તૈયાર કરેલું દૂધનો ગ્લાસ દાદાજીના હાથમાં આપ્યો અને નરમાશથી કહ્યું, “દાદાજી, આ ગરમ દૂધ પી લો. તમારા માટે બનાવ્યું છે.” દાદાજીએ તેમની સામે જોયું. કમળાબેનની આંખોમાં પોતાના માટેનો સ્નેહ જોઈને તેમનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું. તેમણે ધ્રુજતા હાથે ગ્લાસ લીધો અને ધીમે ધીમે દૂધ પીધું. દૂધ પીધા પછી કમળાબેને ખાલી ગ્લાસ લીધો અને રૂમમાં પડેલા વાસણ પણ સાફ કરીને વ્યવસ્થિત ગોઠવી દીધા. તેમની સેવાભાવનામાં કોઈ સ્વાર્થ નહોતો, માત્ર માનવતા અને દાદાજી પ્રત્યેની લાગણી હતી.
કામ કરતાં કરતાં કમળાબેન મનોમન ઘણું વિચારી રહ્યા હતા. ‘મારે ઘરે મારા સાસુ-સસરા નથી,’ તેમણે વિચાર્યું. ‘પણ જો હોત ને, તો હું ક્યારેય તેમની આવી હાલત ન થવા દેત. હું ભલે બે-ચાર ઘરે કામ કરીને મારું ગુજરાન ચલાવતી હોઉં, પણ તેમને સમયસર ખાવાનું અને જોઈતી વસ્તુઓ તો ચોક્કસ આપી શકી હોત. જમવામાં તો હું ક્યારેય મોડું ન કરું, ભલે એક બે ઘરનું કામ ઓછું થાય કે મોડું થાય.’ પછી તેમનું મન શેઠાણી આરતી તરફ વળ્યું. ‘અને આ શેઠાણીને તો પોતાના સસરાની જરાય પડી નથી! સાંજ પડે એટલે તૈયાર થઈને પોતાની સહેલીઓ સાથે આખા શહેરમાં ફરવા નીકળી જાય, કીટી પાર્ટીઓ કરે અને મન પડે ત્યારે મોડી રાત્રે ઘરે આવે. પૈસા તો જાણે મફત આવતા હોય તેમ ઉડાડ્યા કરે. આવી શેઠાણી તેના પોતાના સસરાની શું સારસંભાળ લેવાની હતી?’ કમળાબેનના મનમાં આરતી પ્રત્યે ગુસ્સો અને દાદાજી પ્રત્યે દયાની લાગણી ઘોળાઈ રહી હતી.
આ ઘટનાના બીજા દિવસથી જ કમળાબેને પોતાના મન સાથે નિશ્ચય કર્યો. તેમણે દાદાજી હરિપ્રસાદની સારસંભાળ લેવાનું જાણે પોતાનું જ કામ માની લીધું. રોજ સવારે તેઓ આવતા ત્યારે દાદાજીને પૂછતાં કે તેમને શું ખાવું છે. દાદાજી જે કહેતા કે તેમને જે ભાવતું તે બનાવી દેતા. ક્યારેક ગરમાગરમ ખીચડી, ક્યારેક શાક રોટલી, તો ક્યારેક મનપસંદ મીઠાઈ. કમળાબેનના હાથના બનાવેલા સ્વાદિષ્ટ ભોજન અને તેમની પ્રેમભરી સેવાને કારણે દાદાજીની તબિયતમાં ધીમે ધીમે સુધારો થવા માંડ્યો. તેમને નિયમિત ભોજન અને પોષણ મળવાથી શક્તિ આવી. સૌથી મોટો ફરક એ પડ્યો કે તેમને હવે આરતીના કડવા વેણ અને મેણાંટોણાં સાંભળવા પડતા નહોતા, જેનાથી તેમના મનને શાંતિ મળી.
એક દિવસ બપોરે, સુનિલભાઈ તેમની દુકાને કોઈ જરૂરી કામ હોવાથી વહેલા ઘરે આવ્યા. તેઓ જ્યારે ઘરમાં પ્રવેશ્યા ત્યારે તેમનું ધ્યાન ઘરમાં ચાલી રહેલી ગતિવિધિઓ પર ગયું. તેમણે જોયું કે તેમની પત્ની આરતી તો બેડરૂમમાં આરામ કરી રહી હતી અને ઘરનું બધું કામ કમળાબેન કરી રહ્યા હતા. પણ તેમને સૌથી વધુ આશ્ચર્ય અને દુઃખ ત્યારે થયું જ્યારે તેમણે જોયું કે કમળાબેન દાદાજીના રૂમમાંથી જમવાની થાળી લઈને બહાર આવી રહ્યા હતા અને દાદાજીના ચહેરા પર સંતોષનો ભાવ હતો. સુનિલભાઈએ આખી પરિસ્થિતિ પળવારમાં સમજી લીધી. તેમણે જોયું કે જે તેમની પત્નીની ફરજ હતી, તે કામ કમળાબેન કરી રહ્યા હતા. તેમની પત્ની પોતાના વૃદ્ધ પિતાની જરાય સારસંભાળ રાખતી ન હતી, જ્યારે કામવાળી બહેન આટલા પ્રેમથી તેમનું ધ્યાન રાખી રહ્યા હતા.
સુનિલભાઈ ગુસ્સે થયા. તેમણે તરત જ કમળાબેનને બોલાવ્યા અને કહ્યું, “કમળાબેન, આજથી તમે ઘરનું બીજું કોઈ કામ નહીં કરો. તમારે ફક્ત બાપુજીની સારસંભાળ રાખવાની છે. તેમને સમયસર જમાડવાના, દવા આપવાની, અને તેમની જરૂરિયાત મુજબ બધું કરવાનું.” પછી તેઓ પોતાની પત્ની આરતી પાસે ગયા અને કડક અવાજે કહ્યું, “આરતી, આજથી ઘરનું બધું કામ તારે જાતે કરવાનું છે. કપડાં, વાસણ, સફાઈ, રસોઈ – બધું જ. કમળાબેન હવે ફક્ત દાદાજીનું કામ જ કરશે.” તેમનો અવાજ ગુસ્સા અને નિરાશાથી ભરેલો હતો. “તમે આ ઘરની પુત્રવધૂ છો, જે તમારા પિતા તુલ્ય સસરાનું પણ ધ્યાન ન રાખી શકો, તો આવી પુત્રવધૂ હોવાનો શું અર્થ છે?” સુનિલભાઈનો ગુસ્સો વ્યાજબી હતો. તેમણે કડવા શબ્દોમાં આરતીને તેની ફરજ યાદ દેવડાવી.
આમ કહીને, સુનિલભાઈ ગુસ્સામાં જ ઘરની બહાર નીકળી ગયા. આરતી સ્તબ્ધ થઈને ઊભી રહી ગઈ. તેણે ક્યારેય સુનિલભાઈને આટલા ગુસ્સામાં જોયા નહોતા. તેને પોતાની ભૂલ સમજાઈ.
સાંજે સુનિલભાઈ ઘરે પાછા ફર્યા ત્યારે ઘરનું વાતાવરણ બદલાયેલું હતું. પહેલાં જે તણાવ અને ઉદાસી હતી તે ગાયબ હતી. કમળાબેન શાંતિથી ઘરનું કામ કરી રહ્યા હતા અને આરતી દાદાના રૂમમાં બેઠી હતી, તેમની સેવા કરી રહી હતી. તે દાદા સાથે પ્રેમથી વાત કરી રહી હતી અને તેમની તબિયત પૂછી રહી હતી. દાદાના ચહેરા પર પણ ઘણા દિવસો પછી રાહત અને આનંદની રેખા દેખાતી હતી. સુનિલભાઈને જોઈને દાદા હળવું હસ્યા.
જે જવાબદારી આરતી અત્યાર સુધી ટાળી રહી હતી, તે તેણે સ્વીકારી લીધી હતી. કમળાબેન પણ પોતાના કામમાં ખુશ હતા. ઘરમાં ફરી એકવાર સૌહાર્દ અને પ્રેમનું વાતાવરણ છવાઈ ગયું. બધાએ પોતાની ફરજો અને જવાબદારીઓ સમજી લીધી હતી, અને તેનાથી ઘરમાં આનંદ અને શાંતિ પાછી ફરી હતી.