એક વખતની વાત છે. રમાબેન, જેઓ તાજેતરમાં જ શિક્ષણ ક્ષેત્રમાંથી નિવૃત્ત થયા હતા, તેઓ એક મદદગાર અને સૌમ્ય સ્વભાવના વ્યક્તિ હતા. તેમની આસપાસના તમામ લોકો તેમને માન આપતા, અને તેઓ હંમેશા જરૂરિયાતમંદોની મદદ માટે તત્પર રહેતા. જ્યાં પણ જાય, ત્યાં બાળકોને સારી શિખામણ આપતા અને તેમના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે માર્ગદર્શન આપતા.
એક દિવસ, રમાબેનના પડોશમાં રહેતા લગભગ ૭૦ વર્ષના કમળાબેન તેમની પાસે આવ્યા. “મારે તમારી થોડી મદદની જરૂર છે,” કમળાબેને કહ્યું.
“હા, જરૂર. શું કામ છે?” રમાબેને તરત પૂછ્યું.
કમળાબેને સમજાવ્યું કે તેમનો દીકરો અને વહુ અમેરિકામાં રહે છે. વહુને તાજેતરમાં બાળક જન્મ્યું છે, પરંતુ તેની તબિયત સારી નથી. તેમના દીકરાએ તેમને તાત્કાલિક પાસપોર્ટ બનાવીને અમેરિકા આવવાનું કહ્યું હતું જેથી તેઓ નવજાત બાળક અને વહુની સંભાળ લઈ શકે.
“બે દિવસથી પાસપોર્ટ ઓફિસના ધક્કા ખાઉં છું, પણ કોઈ મારી વાત સાંભળતું નથી. તમે મારી સાથે આવશો?” કમળાબેને વિનંતી કરી.
રમાબેને તરત હા પાડી અને બીજા દિવસે તેઓ સાથે પાસપોર્ટ ઓફિસ પહોંચ્યા. તે સમયે, દલાલો વિના પ્રક્રિયા પૂરી કરવી મુશ્કેલ હતી. પણ રમાબેન શિક્ષક હોવાને કારણે લાંચ-રુશ્વતના સખત વિરોધી હતા.
સવારથી ઓફિસ ખુલી ત્યારથી તેઓ દોડાદોડી કરીને તમામ કાગળિયા પૂરા કરતા રહ્યા. સમય જતાં, તેઓ ફી ભરવાની લાઈનમાં પહોંચ્યા. પરંતુ જ્યારે તેમનો વારો આવ્યો, ત્યારે કેશિયરે બારી બંધ કરી દીધી.
“અમે સવારથી અહીં છીએ અને આ ઈમરજન્સી કેસ છે. કૃપા કરીને અમારી ફી સ્વીકારો,” રમાબેને વિનંતી કરી.
પણ કેશિયરે તેમની વિનંતી નકારી કાઢી અને કહ્યું, “તમારે ફરિયાદ કરવી હોય તો કરો. હું હવે કોઈની ફી નહીં લઉં. આવતીકાલે સવારે આવજો.”
આ અમાનવીય વર્તનથી રમાબેન નારાજ થયા, પણ તેઓ જાણતા હતા કે ગુસ્સો કામ નહીં આવે. તેમણે ધ્યાન આપ્યું કે કેશિયર તેનું ટિફિન લઈને બીજા માળે જઈ રહ્યો હતો. રમાબેન અને કમળાબેન પણ તેની પાછળ ગયા.
કેશિયર એક ટેબલ પર એકલો બેસીને ખાતો હતો. કોઈ સહકર્મી તેની સાથે નહોતા. રમાબેન અને કમળાબેન સામેના ટેબલ પર બેઠા. કેશિયરે તેમના તરફ જોયું અને મોં બગાડ્યું.
“તમે રોજ ઘરેથી ટિફિન લાવો છો?” રમાબેને હસીને પૂછ્યું.
કેશિયરે માથું હલાવીને હા પાડી.
“તમારી પાસે તો રોજ અનેક લોકો આવતા હશે, નવા નવા લોકો સાથે મુલાકાત થતી હશે?” રમાબેને પૂછ્યું.
“હા, મારે તો મોટા મોટા અધિકારીઓ સાથે રોજ મળવાનું થાય છે. બધા મારી ખુરશી સામે લાઈનમાં ઊભા રહે છે,” કેશિયરે અભિમાનથી જવાબ આપ્યો.
રમાબેને શાંતિથી સાંભળ્યું અને પૂછ્યું, “અમે તમારી પાણીની બોટલમાંથી થોડું પાણી પી શકીએ?”
કેશિયરે હા પાડી. બંનેએ થોડું પાણી પીધું.
“તમારા ટિફિનમાંથી સરસ સુગંધ આવે છે. તમારા પત્ની સરસ રસોઈ બનાવતા લાગે છે?” રમાબેને પૂછ્યું.