૧૫ નવેમ્બર, ૧૯૩૫ના રોજ, કમિશનના સભ્યો શાન્તિ દેવી સાથે મથુરા જવા રવાના થયા. મથુરા પહોંચ્યા પછી, શાન્તિ દેવીનું વર્તન વધુ આશ્ચર્યજનક બન્યું. તે જાણે મથુરાના રસ્તાઓ, ગલીઓ અને ઘરોથી પરિચિત હોય તેમ લાગતી હતી. તેણે લુગદી દેવીના ઘણા સંબંધીઓને ઓળખી કાઢ્યા, જેમાં લુગદી દેવીના દાદા પણ સામેલ હતા. શાન્તિએ તેમને એવી ઘણી વ્યક્તિગત વાતો કહી, જે માત્ર લુગદી દેવી જ જાણતી હતી.
સૌથી ભાવનાત્મક ક્ષણ ત્યારે આવી, જ્યારે શાન્તિએ કેદારનાથને યાદ અપાવ્યું કે તેણે લુગદી દેવીને તેના મૃત્યુશૈયા પર કેટલાક વચનો આપ્યા હતા, જે તેણે પાળ્યા નહોતા. આ વાત સાંભળીને કેદારનાથની આંખોમાં ફરી આંસુ આવી ગયા, કારણ કે આ વચનો ખરેખર અતિ ખાનગી હતા અને કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિ તેને જાણી શકે તેમ નહોતી. આ ઘટનાએ કેદારનાથ અને કમિશનના સભ્યો, બંનેને સંપૂર્ણપણે ખાતરી કરાવી દીધી કે શાન્તિ દેવી ખરેખર લુગદી દેવીનો જ પુનર્જન્મ હતી. મથુરાની મુલાકાત પછી, શાન્તિ દેવી તેના માતા-પિતા સાથે દિલ્હી પાછી ફરી.
૧૯૩૬માં, ગાંધીજી દ્વારા નિયુક્ત કમિશને પોતાનો અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો. આ અહેવાલમાં સ્પષ્ટપણે તારણ કાઢવામાં આવ્યું હતું કે શાન્તિ દેવી ખરેખર લુગદી દેવીનો જ પુનર્જન્મ હતી. આ અહેવાલે સમગ્ર ભારતમાં અને વિશ્વભરમાં પૂર્વજન્મની ચર્ચાઓને વેગ આપ્યો.
જોકે, દરેક સિક્કાની બે બાજુ હોય છે. તે જ સમયે, અન્ય બે રિપોર્ટ્સ પણ લખવામાં આવ્યા. બાલચંદ નાહાતા દ્વારા ‘પુનર્જન્મ કી પર્યાલોચના’ નામની હિન્દી પુસ્તિકામાં એક રિપોર્ટ પ્રકાશિત થયો હતો. તેમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “અમારી સમક્ષ જે પણ સામગ્રી આવી છે, તે અમને એવું તારણ કાઢવા માટે પરવાનગી આપતી નથી કે શાન્તિ દેવીને પૂર્વજીવનની સ્મૃતિઓ છે અથવા આ કેસ પુનર્જન્મને સાબિત કરે છે.” આ દલીલનો શ્રી અરબિંદોના ભક્ત ઇન્દ્ર સેને પાછળથી એક લેખમાં ખંડન કર્યું. ૧૯૩૬માં લેવાયેલા ઇન્ટરવ્યુના આધારે એક વધુ રિપોર્ટ ૧૯૫૨માં પ્રકાશિત થયો અને તે પેરાસાયકોલોજિસ્ટ્સ માટે ઉપલબ્ધ કરાયો. આ વિવાદો છતાં, શાન્તિ દેવીનો કિસ્સો પૂર્વજન્મના સંશોધનમાં એક સીમાચિહ્નરૂપ બન્યો.
શાન્તિ દેવીએ ક્યારેય લગ્ન કર્યા નહીં. તેમનું જીવન જાણે એક ખુલ્લું પુસ્તક હતું, જે પૂર્વજન્મના રહસ્યોથી ભરેલું હતું. ૧૯૫૦ના દાયકાના અંતમાં તેમણે પોતાની વાર્તા ફરીથી કહી, અને ૧૯૮૬માં ઇયાન સ્ટીવનસન અને કે.એસ. રાવત દ્વારા તેમનો ઇન્ટરવ્યુ લેવામાં આવ્યો. આ ઇન્ટરવ્યુમાં, તેમણે લુગદી દેવીના મૃત્યુ સમયે થયેલા તેમના ‘નિયર ડેથ એક્સપિરિયન્સ’ (મૃત્યુની નજીકના અનુભવો) પણ વર્ણવ્યા, જેણે આ રહસ્યને વધુ ઘેરું બનાવ્યું.
કે.એસ. રાવતે ૧૯૮૭માં તેમનું સંશોધન ચાલુ રાખ્યું, અને તેમનો છેલ્લો ઇન્ટરવ્યુ શાન્તિ દેવીના મૃત્યુના માત્ર ચાર દિવસ પહેલાં, ૨૭ ડિસેમ્બર, ૧૯૮૭ના રોજ લેવામાં આવ્યો. તે પછી, શાન્તિ દેવી આ દુનિયામાંથી વિદાય લીધી, પણ તેમની વાર્તા આજે પણ પૂર્વજન્મના રહસ્યના શોધકો માટે એક પ્રેરણાસ્ત્રોત બની રહી છે. શાન્તિ દેવીનો કિસ્સો માત્ર એક વ્યક્તિગત અનુભવ નથી, પરંતુ તે એક એવી ગહન આધ્યાત્મિક અને વૈજ્ઞાનિક તપાસનું પ્રતીક છે, જે માનવ આત્માના અમરત્વ અને જીવન-મૃત્યુના ચક્ર પર પ્રકાશ પાડે છે.